De Trans-Azië Express voert je van Turkije naar Iran. Een treinreis van een kleine 3 000 km waar je ongeveer 70 uur over doet. Genoeg tijd voor avontuur en bijzondere ontmoetingen. Met een gevoel van opwinding verlaat je het Europese deel van Istanbul. Met de veerboot steek je de Bosporus over naar het Haydarpasha treinstation in het Aziatische deel van de Turkse stad. Het station, een cadeautje van de Duitse keizer aan zijn Turkse ambtsgenoot, dient als vertrek- en aankomstpunt voor alle treinen richting het oosten. Zo ook voor de Trans-Azië Express, de trein die vanuit Istanbul via Ankara, Kayseri en Sivas dwars door Turkije het westen van Iran in zal rijden. Op het perron is het rustig. Als het eenmaal 10.55 uur is, geeft de machinist het vertreksignaal en brengt de locomotief de wagons met een hort en een stoot in beweging. Zodra de trein als een slang door de buitenwijken van Istanbul kronkelt, zijn de stewards van de wagon begonnen met het uitdelen van het beddengoed. Ze blijven tot Tatvan, een plaats aan het Vanmeer in het oosten van Turkije op de trein. Daar zal het Turkse deel van deze treinreis eindigen. Ondertussen, als er Iraniërs aan boord zijn, gaat je misschien uitgenodigd zijn om samen een glas raki te drinken, want "nu mag het nog, straks is het over met de pret". Zelfs de geur van alcohol kan in Iran al reden voor arrestatie zijn. Over een paar uur zal er niet meer worden gedronken. Met een schok komt de trein tot stilstand. Het is 6.45 uur en je bent in Ankara waar de trein een uur zal blijven staan. Het ietwat groteske station zou niet misstaan in een Russische stad. Het portret van Atatürk aan de gevel verraadt dat je nog altijd in Turkije bent. Er is een museum op een van de perrons en het is ooit gebruikt door de Turk der Turken en nu huisvest een collectie miniatuurtreinstellen en de nodige parafernalia van Atatürk, zoals een bed, bureau en de nodige portretten. Na de pauze is de locomotief met bovenleiding vervangen door een rode diesel die de treinstellen weer in beweging trekt. Via buitenwijken en kleine dorpen rijdt je de onmetelijke grote vlakte op, omgeven met besneeuwde bergen. Naarmate je verder naar het oosten rijdt, komt de sneeuw vanuit de bergen de vlakte op.Er is een restauratiewagon, met tafels, banken, een toonbank met zakjes chips en een portret van Atatürk. Plots gaat de trein stoppen bij een handjevol huizen, een bakker, een postkantoor en een grote legerbasis. De steward gaat je vertellen dat je hier ongeveer 2 uur gaat wachten, want in het gebied dat je nu binnengaat, zijn veel Koerdische strijders actief. Het leger wil de trein op explosieven controleren. Een stel veiligheidsagenten komt binnen en kijkt wat rond. Na een veiligheidscontrole van 3 uur mag de trein doorrijden. In het winter hangen dikke ijspegels waar in de zomer beekjes door stromen. Als het landschap enkele uren niet is veranderd, krijg je het gevoel aan het einde van de wereld te zijn. Even later passeer je een legerbasis vol groot materieel en vervolgens rijdt je Mus binnen. Over een uur gaat je bij het Vanmeer zijn. Nog eenmaal zucht de diesellocomotief de bergen door, voordat hij met een boog Tatvan binnenrijdt. Hier, aan de westoever van het Vanmeer, eindigt het Turkse deel van de Trans-Azië Express. Alle passagiers moeten de trein verlaten en moeten de veerboot op, die in 5 uur naar het stadje Van zal varen aan de oostkant van het meer. De goederen blijven in een verzegelde Turkse wagon die eveneens de boot op gereden wordt en mee zal gaan naar Iran. De Iraanse trein staat al klaar als je land in zicht krijgt. En het verschil tussen de treinen is meteen duidelijk : Perzische tapijten op de vloer en tekst in voor je misschien onbegrijpelijk Farsi. Maar aan de grens worden de verschillen nog groter. Van Turkije naar Iran betekent van de ene republiek die hardnekkig haar best doet haar seculiere status te handhaven naar de andere republiek die het omgekeerde wil. De klok gaat anderhalve uur vooruit, de priemende ogen van Atatürk worden verruild voor de trouwe hondenogen van de ayatollah. Na de controleposten zijn alle vrouwen verplicht een hoofddoek te dragen. Of ze willen of niet. 's Ochtends bereik je Tabriz, Irans meest westelijke grote stad en dan wordt de trein hermetisch afgesloten. Bagagecontrole door de douane. Als je vond dat je opvallend snel de grens had gepasseerd, hier wordt de schade ingehaald. Coupé na coupé wordt systematisch doorzocht, inclusief de goederenwagon. Een klus dat zeker 2 uur gaat duren. Nadat de douanebeambte je gedag heeft gezegd en een prettig verblijf in Iran heeft toegewenst, mag je de trein verlaten. In de ruime stationshal wapperen de chadors. INFO Zowel voor Turkije als Iran is een visum vereist. Het Turkse visum is te verkrijgen aan de grens of aan de luchthaven. Visum voor Iran kan via www.iranvisa.com of vraag aan de Iraanse Ambassade welke de eisen zijn om een visum te verkrijgen. In je paspoort mag geen enkele verwijzing naar Israël staan ( N.B. - zie artikel in het sub-forum "Midden-Oosten", met de titel "Stempel Israël verboden!" - Gecko). Vrouwen moeten een hoofddoek meenemen en dragen zodra ze de Iraanse grens gepasseerd zijn. Er zijn geen douches in de trein, wel fonteintjes en (overwegend) schone toiletten. Beide treinen zijn voorzien van een restauratiewagon. Reisadvies Iran : www.diplobel.be Sites : www.tcdd.gov.tr - Turkse spoorwegen www.rajatrains.ir - Iraanse spoorwegen www.seat6 1.com - treinreizen Een voorsmaakje : Goede reis !
Een van de spannendste treinavonturen ter wereld wacht in het binnenland van Rusland. Met de Trans-Siberië Express verdwijn je in de leegte, waar sommige dingen - van geheime sovjetsteden tot een eenentwintigste-eeuwse Jezus - niet helemaal sporen... de story van een fotografe en haar vriendin Schommelend en stuiterend worden we, na weinig slaap, gewekt door een luidruchtige goederentrein. De eerste zonnestralen dringen onze cabine binnen. Verdwaasd werp ik een eerste blik uit het raam en zie de oevers van een blinkende "moeder Volga", levens- en handelsader van Rusland. Een euforisch gevoel bekruipt me. Het begint door te dringen - we rijden al 800 kilometer over een legendarisch stuk spoor, waar tsaren, wereldreizigers en handelaren ons voorgingen. Na een nachtsprint over de beboste Oeralroute lijkt de stadsgekte van Moskou ver achter ons. We betreden mystiek Tatarstan, een gebied van onmetelijke bossen en steppen waar België vier keer in past. Met hete koffie in de hand schuifel ik onhandig door de wagons. Op weg naar mijn ontbijt : kaviaar. Wat een luxe. Terwijl nog niet eens zo gek lang geleden de Trans Siberië Express nog gelijk stond aan zelfkastijding. De epische, 9302 km lange treinreis van Moskou naar de havenstad Vladivostok - door 2 continenten en maar liefst 7 tijdzones - was berucht om zijn misselijkmakende wc's en claustrofobische gemeenschappelijke slaapcabines. De gesloopte Russische passagiers, hun ogen rood van slaapgebrek en wodka, hingen van pure lamlendigheid uit hun raampjes. Niks van dat alles in de twaalf blauw gelaakte wagons van privétrein de Golden Eagle, waar wij nu inzitten. Olga, onze provodnika ( traditionele Russische "treinstewardess" ), schiet me te hulp. Toevallig een echte Tataarse. De enige in deze trein, want het meeste personeel komt uit Moskou, zegt ze. "Tataren zijn heel anders dan die materialistische Moskovieten". We vertellen haar dat we dat juist tijdens deze reis hopen te ontdekken, het Rusland buiten het kapitalistisch doorgeslagen Moskou, waar traditionele cultuur weggestopt lijkt onder een dikke laag westerse verf. "Dan zit je op de Trans Siberië Express gebeiteld", belooft Olga. "Pas als je de trein in stapt en Europa verlaat, ontdek je het hart van Rusland. En dat is Aziatisch". De tempel aller religies Dat er inderdaad meer schuilt achter dit immense land, wordt bevestigd als we de eerste stappen in de Tataarse hoofdstad Kazan zetten. In het duizend jaar oude handelscentrum, op de grens tussen Azië en Europa, hangt een on-Russische sfeer. Straatnamen staan overal in zowel het gebruikelijke Cyrillische als het Latijnse schrift. In het Kremlin, de historische stadsvesting, ligt ook de grootste moskee van Rusland. Tatarstan is door gas en olie economisch onmisbaar voor Rusland. De regering in Moskou knijpt dan ook vaak een oogje dicht om te zorgen dat de eigenzinnige republiek zich koest houdt. Vooral religieuze vrijheid staat hoog in het vaandel van de Tataren. "Dat kan Moskou ons nooit afnemen", zegt Olga. Het maakt ons nog nieuwsgieriger naar de man die in Tatarstan symbool staat voor religieuze vrijheid. We hadden tijdens ons onderzoek voor deze reis ( N.B. - om goed voorbereid te zijn voor je reisbestemming, "research" of onderzoek is onmisbaar ! - Gecko) al gelezen over Ildar Khanov, ook wel bekend als de Heler van Kazan. De zeventigjarige architect was ooit moslim, maar zegt te zijn gestorven en ' opgeroepen als christen terug te keren om alle geloven op aarde te verenigen'. Zo'n twintig minuten buiten de stad stuiten we op een imposant, sprookjesachtig bouwwerk met 10 bontgekleurde torens. Een glimmende davidster, halve maan en een Russisch orthodox kruis steken er samen bovenuit. Dit moet het zijn : Khanovs Temple of All Religions . In een smoezelig kamertje doordrenkt van kattenpislucht en behangen met gouden iconen en mozaïeken komt een slanke grijsaard binnen. Khanov. Op basis van een visioen bouwde hij de kelder van zijn ouders uit tot tempel. Hij laat ons zijn gebedsruimtes, yogakamers en kunstateliers zien. Weliswaar nog ' in de maak', maar Khanov gelooft in zijn personeel : ex-drugs- en alcoholverslaafden die hij op het goede pad hielp en die in de baan zijn geraakt van zijn filosofie. "Alle geloven zijn hetzelfde, waarom sluiten mensen zich op in afzonderlijke tempels ?", vraagt hij retorisch. "Imams, priesters en rabbijnen willen spreken van tolerantie, maar ondertussen slachten soldaten in Tsjetsjenië elkaar af in de naam van het geloof". Door zijn opvattingen heeft Khanov vijanden gemaakt. Of hij bang is ? "Ik heb weleens doodsbedreigingen gehad, maar het is mijn missie en ik geloof in Gods steun". Als Khanov zijn maquette toont van een heus "All Religions dorp" dat hij wilt bouwen, wordt het allemaal wel heel utopisch. Toch is het moeilijk níét onder de indruk te zijn van zijn werk, bedenk ik me als we even later weer in de trein zitten. Terwijl de nacht valt over de Oeral nestelen we ons in het treinleven. Hoewel ik mezelf had ingesteld op urenlange staarsessies uit het raam en stapels Russische klassiekers had ingeslagen, geeft het boordevolle programma dat klaarligt op mijn bed iets anders aan : Russische les, lezingen en iedere dag een uitvoerige excursie. De stem van treinmanager Ana schalt door de luidsprekers om de film over de moord op de laatste Russische tsaar, die het communistische tijdperk inluidde, aan te kondigen. De restauratiewagon is voor de gelegenheid omgetoverd tot treinbioscoop; beelden van de tsarenfamilie en hun duistere verdwijning in Yekaterinburg, onze volgende bestemming, flitsen voorbij. Geen luchtige materie voor het slapen gaan, maar een goede slok wodka doet wonderen. Ik knipper van de slaap terwijl de Trans Siberië Express steeds dichter begroeide berkenbossen doorboort. Hoewel alle stations in Rusland vreemd genoeg de tijd van het Kremlin blijven aangeven, zetten we onze klok voor het slapen gaan 2 uur vooruit. Op naar een nieuwe tijdzone. Het slapende land "Welkom in de Rode Oerals", lacht local Luba op het station van Yekaterinburg, dat vanwege de plaatselijke defensie-industrie tot 1993 een gesloten sovjetstad - en dus verboden terrein voor toeristen - was. "Mensen leven hier nog steeds in het verleden", waarschuwt Luba. "Buitenlanders worden wantrouwend aangekeken". Ook nu zijn sommige randwijken alleen toegankelijk voor bewoners, die zich moeten legitimeren met een pasje. De sovjetsfeer is compleet als we de wijk Uralmasch binnenrijden en omgeven worden door staal- en metaalfabrieken die Stalin in de Tweede Wereldoorlog hier naartoe verplaatste, op veilige afstand van de Duitsers. Of we even de fabriek binnen mogen ? "Ben je gek!" zegt Luba. "Ik was hier laatst met een groep buitenlanders om een kunstexpositie te bezoeken in een fabriek en schreef erover op mijn blog. De volgende dag ging de telefoon en je mag raden wie dat waren !" De FSB, de Russische geheime dienst, ziet alles. "Bang ben ik niet, wel gefrustreerd - we leven toch in de eenentwintigste eeuw ?". Ook in de nabijgelegen fabriekskantine, waar we wel naar binnen mogen, lijkt de tijd te hebben stilgestaan. Stevige kantinedames serveren er grote borden borsjt*, een Russische bietensoep, en gevulde koolbladeren*, die in doodse stilte worden opgegeten. Luba trekt een vies gezicht. "We hebben goed eten, maar oude vrouwtjes gooien overal mayonaise op. Een overblijfsel van een vroegere tijdperk, toen voedseltekorten eerder regel dan uitzondering waren. Met een lekker grote klodder mayo was toen de maag weer gevuld!". De trein staat alweer klaar om het haart van Siberië, "het slapende land", binnen te rijden. Een gebied dat driekwart van Rusland opslokt - volgens de statistieken woont hier minder dan één bewoner per vierkante kilometer. Met een door Siberische vleesdumplings gevulde maag slenter ik naar de open coupé, waar een avondbries de klamme hitte van de dag wegblaast en ik de eerste geuren van Siberische taigawouden opsnuif. Hoewel de steeds donker wordende naaldbossen verlaten ogen, doemt het spoor nu en dan een groepje vrouwen op, bepakt met maanden bosbessen en paddenstoelen. Het is op deze zomeravond moeilijk voor te stellen dat het hier 's winters -70 graden C kan worden. Er is geen plaats op aarde die bij me meer vraagtekens oproept dan dit desolate stuk land met enkel de bomen als getuigen van pijnlijke historie. Treindocent Igor vertelt over de barre omstandigheden waarin Russische soldaten en gevangenen het spoor ruim een eeuw geleden opbouwden. Velen vroren dood, werden ziek of aangevallen door wilde dieren. Ik kijk dromerig naar buiten, waar de taiga slechts wordt doorbroken door datsja's , blauw en groen beschilderde buitenhuisjes van de Russische stadsbewoners. Families verbouwen er aardappelen, uien, kool, appels, peren en bessen voor eigen gebruik. De deinende beweging van de trein, die me de afgelopen nachten nog uit mijn slaap hield, begint nu hypnotiserend te werken. Maar langzaamaan wordt de opwinding in de trein voelbaar. Vanuit mijn slaapcabine zie ik in het gangpad medereizigers in badjas voorbijlopen. Hoewel de lucht steeds verder betrekt, zal niets of niemand hun een duik in het fameuze Baikalmeer, met 1 642 m het diepste zoetwatermeer ter wereld en qua oppervlak beslaat het het oppervlak van heel België, door locals de "Heilige Zee" genoemd, ontnemen. Experts berekenden dat het de hele wereldbevolking 40 jaar lang van drinkwater zou kunnen voorzien. Het meer, dat wordt begrensd door taigawoud en rotsen die abrupt het water induiken, heeft iets mysterieus. Het lijkt alsof alle minderheidsculturen zich hier, zo ver mogelijk van Moskou, hebben gevestigd. In het bijzonder één groep : de Old Believers, de afstammelingen van Russen die zich in 1666 verzetten tegen de hervormingen van de Russisch orthodoxe kerk en met geweld werden vervolgd. Sindsdien leven de Old Believers volgens oude gebruiken op afzonderde stukken land. Ze staan niet te popelen om buitenstaanders te ontmoeten. Er is maar één dorp dat ons zal toelaten, wordt ons verteld : Tarbagatay. Bij aankomst verkondigt Galina, een forse "oppervrouw" in overdadig versierde jurk, dat volgens haar voorvaderen hier 240 jaar geleden vluchtten. Om religieuze "puurheid" te garanderen, mochten Old Believers oorspronkelijk niet met buitenstanders trouwen. Met alle gevolgen van dien. Inmiddels wordt met toestemming van de priester "bloed van buiten" geaccepteerd. " We beseffen dat jonge Old Believers nu in contact komen met de buitenwereld. Hoe meer we ze opsluiten, hoe eerder ze vertrekken", zegt Galina, "en dan zouden we uitsterven". Op het plein van de kerk duikt ineens een ander bijzonder gezelschap op. Een in statig uniform gehulde man en vrouw lachen ons toe. Old Believers Kozakken. Het keurige stel lijkt in niets op hun voorvaderen : woeste strijders die moordend door de Siberische bossen trokken. De man, Alexander, schudt mijn hand en legt "de cirkel", de bestuurstructuur van de Kozakken uit. " Ik ben de hoge rechter van de cirkel". Wat er precies wordt bepaald in een Kozakkenrechtszaak is niet duidelijk, maar vaststaat dat eeuwenoude principes als sterven voor de Kozakbroeders voorop staan. Alexanders vrouw haalt een paspoort uit haar tas met allerlei onderscheidingen erin. "Trouw aan de gemeenschap staat voorop ". Het onbekende Oosten Met nog veel onbeantwoorde vragen over de Old Believers strijken we neer in de vertrouwde trein, voor de laatste sprint naar Vladivostok. De wagons zijn inmiddels ons "thuis" geworden. Drie dagen lang reizen we door eindeloze dennen- en berkenbossen, langs afgelegen stations waar we niet van het perron af durven uit angst de trein te missen. Met mannetjes aan het spoor van wie de functie onduidelijk is, en talloze baboesjka's, dwergachtige oude besjes die gekookte groenten, bleke kaasjes en gerookte vis aan de man proberen te brengen. In de avond geven de treinpassagiers zich in de bar over aan de nostalgische klanken van de Armeense pianist Arthur. De muisstille nachten worden enkel onderbroken door passages op wat minder goed onderhouden stukjes spoor. Met Vladivostok, het uiterste oosten van Rusland, in zicht, dringt de zeelucht onze wagon binnen. Groepjes badende Russen hebben de strandjes gekoloniseerd. Het voelt onwerkelijk om de treinroutine, waar we ons 10 dagen volledig aan hebben overgegeven, te verlaten, maar tegelijk zijn we opgelaten en nieuwsgierig naar deze ongekende eindbestemming. Amper uit de trein gestapt worden we besprongen door een cameraploeg van de Vladivostok Times en meegesleurd door opgewekte docente Katerina voor een rondleiding. De levendige havenstad ligt helemaal open voor de APEC, de economische top van Aziatische landen. Poetin komt geregeld even checken of alles volgens plan gaat. "Leuk al die hoge pieten, maar wij moeten al twee jaar in een bouwput leven !" schreeuwt Katerina terwijl haar vriendin ons luid zingend, toeterend en scheldend door de verkeerschaos toert. Hoewel ook Vladivostok een gesloten sovjetstad was, ademt het een stuk meer dynamiek dan Yekaterinburg. "De invloed van de zee !" roept Katerina. "Ja, dat is wel wat anders dan die chagrijnen in het binnenland !" Om bij te komen van de tocht met het hyperactieve tweetal dompelen we onze voeten in de Japanse Zee, de deinende beweging van de trein nog in ons lijf. Onvoorstelbaar dat we na 9 302 km nog steeds in Rusland zijn. Een mysterieus, tegenstrijdig Rusland, dat na deze reis alleen maar meer vragen bij me heeft op geroepen. Ik tuur de horizon af. Het begint weer te kriebelen. Ik weet dat er vanuit Vladivostok ferry's naar het Japanse Takaoka vertrekken. Een reis van een luttele 800 km. Zouden er van daaruit treinen rijden ? ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- P.S.- * borsjt = een soort soep, in Balkan vind je het ook, maar het smaakt een beetje zuur; er wordt groenten en kip (meestal) ervoor gebruikt; * gevulde koolbladeren = een specialiteit in het Turkse,Roemeinse en Griekse keuken; er zijn gerolde druivenbladeren of koolbladeren ervoor gebruikt, gekookt en gevult met rijst, stukjes tomaat en vlees; in Turkije heten ze dolmades, in Griekenland ook en in Roemenië sarmale. ======================================================================= Railcruisen door Siberië De Trans-Siberië Express is de droom van elke liefhebber van bijzondere treinreizen. Ga op een "rail cruise"aan boord van de luxe Golden Eagle Trans-Siberian Express, de meest comfortabele privétrein van heel Rusland. De Golden Eagle is werkelijk van alle gemakken voorzien. Slaaprijtuigen zijn er in drie klassen : Silver Class, Gold Class en Imperial Suites. De compartimenten zijn volledig ingericht en beschikken allemaal over een privébadkamer met douche en toilet. Ook is er een dvd/cd-speler en de airconditioning en verwarming zijn individueel regelbaar. In de Imperial Suite ontvang je persoonlijke butlerservice. Bijzonder sfeervol zijn ook de 2 restaurantrijtuigen waar dagelijks uitstekende maaltijden worden geserveerd. Deze worden door de chef-kok met verse, vaak lokale ingrediënten bereid. Het sociale hart van de trein wordt gevormd door het gezellige barrijtuig en de kleine bibliotheek. Onderweg worden hier op gezette tijden lezingen gegeven en kan Russische les worden gevolgd. Tijdens deze reis over de Trans-Siberië route wordt dagelijks gestopt voor boeiende excursies, onder leiding van deskundige gidsen. ----------------- Pssst - het is helemaal niet goedkoop ========================================================================================== Trans Siberië Express in het kort Siberië - 411 keer groter dan Nederland ; Aantal inwoners - 143 miljoen ; Reisduur - 6-21 dagen ; Tijdverschil - 2 - 9 uur later De epische, 9 302 km lange Trans Siberië Lijn van de Russische hoofdstad Moskou naar de havenstad Vladivostok - door 2 continenten en maar liefst 7 tijdzones - is het langste onafgebroken spoor ter wereld. Tsaar Nicolaas III wilde ermee aan het eind van de 19e eeuw industrie en landbouw in het verre Siberië stimuleren. Het spoor geldt nog steeds als een belangrijke economische en culturele slagader, die de sterk uiteenlopende regio's van het uitgestrekte Rusland met elkaar verbindt. de lijn wordt door meerdere treinmaatschappijen gebruikt voor zowel goederen- als personenvervoer. Buitenlandse reizigers krijgen een crash course Rusland, van de eindeloze taiga van Siberië tot steden die in het Sovjettijdperk zijn blijven hangen, en van mysterieuze religieuze gemeenschappen tot rumoerige arbeiders die wel een wodkaatje lusten. In vroegere tijden stonden de treinen van de Trans Siberië Lijn bekend om hun complete gebrek aan comfort en hygiëne, maar er zijn inmiddels ook comfortabelere reismogelijkheden beschikbaar, Zo reisde de twee vriendinnen met de luxe Golden Eagle privétrein. Ook zul je moeten kiezen voor een bepaald traject - je kunt de oorspronkelijke route tussen Moskou en Vladivostok afleggen, of vlak voor de grens met Noord-China van het hoofdspoor aftakken en verder treinen naar Beijing. Voor alle reisopties geldt dat je lange tijd ( soms dagen) in de trein zit zonder enige stops van betekenis te maken en dat oponthouden onvermijdelijk zijn - geef je hier aan over en geniet ! Doen ! * - verken de markt in Moskou - Ismaylovo ; * - vier feest met Tataren en bezoek de stad Kazan tijdens het Sabantuy Festival, tussen 15 juni en 1 juli ; * - duik in de Oeral; Luba organiseert vanuit Yekaterinburg duiktochten ; Cave diving in the Urals * - ga een avondje uit in Novosibirsk ; www.opera-novosibirsk.ru * - bezoek het sjamaneneiland Olkhon in het Baikalmeer ; www.olkhon.info * - ga aan de wandel langs de oevers van Baikalmeer ; www.baikalinfo.com of www.baikal-adventure.com * - zit er warmpjes bij in een banya, een traditionele houten Russische sauna ; www.uuhostel.com * - schuif aan tafel bij "Old Believers" in Tarbagatay ; * - eer de Boeddha in Ivolginsky Datsan ; * - trek door de steppe in "National Park Gorkhi-Terelj ( prima op eigen houtje te regelen, per bus of huurauto) ; * - ga paardrijden in "National Park Hustai"; http://www.garditours.com * - ga op pad met nomaden tijdens een "gertocht"; www.gertoger.org ( N.B. - lees het boek van Bruce Perry -"Tribes" als 'research' - Gecko); * - bezoek de Olympische Spelen van Mongolië of beter bekend als het Nadaam Festival ; www.naadam-festival.mn ( N.B.- voor research, zie bovenvermelde boek - Gecko) ; * - relax op de Japanse Zee, op Popov eiland bij Vladivostok ; ========================================================================================== GOEDE REIS ! Een voorsmaakje :
